فرایندهای تعمیراتی خطوط لوله گستره وسیعی را در بر می گیرند که از عملیات های پیچیده و ویژه ای نظیر هات تپ و استاپل شروع می شود و تا رفع نشتی، تعمیرات اساسی، رسوب گیری خطوط لوله، پیگ رانی و فرایندهایی از این دست را در بر می گیرد. بدیهی است تجهیزات و دستگاه هایی که هر یک از فرایندهای مذکور را به انجام می رسانند نیز کاملاً متفاوت هستند، از دستگاه هات تپ واستاپل، اتا اتصالات تعمیراتی خطوط لوله که برای نشت بندی و تغییر مسیر خطوط لوله مورد استفاده قرار می گیرند (نظیر کلمپ) نشان گر این تفاوت هستند. هر کدام از این فرایندها با وجود کارکردهای تقریبا مشابه و خانواده مشترکی که دارند، اما ماهیتی کاملا متفاوت دارند.
بنابراین آشنایی و اجرای این دست فرایندها الزامات ویژه و منحصر به خود را دارد. وجه اشتراک تمامی این فرایندها در ماهیت تعمیراتی روی خطوط لوله، و انجام عملیات در محل نصب خط لوله است. اما بسته به نوع نیاز و کاربردی که کارفرما می طلبد عملیات ها ماهیتاً متفاوت خواهند بود. برای مثال اگر لوله ای دچار شکستگی و نشتی شده باشد باید به سراغ فرایندهایی رفت که رفع نشتی را به انجام می رسانند. در صورتی که هدف انشعاب گیری از خط لوله باشد دستگاه هات تپ و عملیات انشعاب گرم مطمئن ترین راهکار خواهد بود. اگر قرار بر رسوب گیری از جداره داخلی خط لوله باشد می توان از فرایندهایی نظیر پیگ رانی و تجهیزات پیگ استفاده کرد.
چنان که اشاره شد یکی از اتصالاتی که د ر خطوط لوله بسیار مورد استفاده تعمیراتی قرار می گیرد انواع clamp هاست. کلمپ ها در انواع و مدل های مختلف دارای کاربردهای مختلف و متنوع هستند. کلمپ یک اتصال کمربندی است که سرتاسر لوله را در بر می گیرد و کارکرد مورد نظر را ایفا می کند. از این رو مشابهتی ظاهری با اسپلیت تی دارد، اما اساساً از آن متمایز است. اتصال اسپلیت تی جهت انشعاب گیری از خط لوله استفاده می شود و معمولاً با روش جوشکاری روی خط لوله نصب می شود، اما clamp ها عمدتاً برای رفع نشتی مورد استفاده قرار می گیرند. در جایی که خط لوله دچار نشتی و برون رفت سیال شده است و امکان تعویض و انجام تعمیرات لازم روی خود لوله وجود ندارد، از کلمپ ها استفاده می شود.
کلمپ دو فکی
کلمپ در واقع یک اتصال نشتی گیر با ضریب استحکام و قدرت آب بندی بسیار بالاست که از نفوذ سیال از محل نشتی به بیرون ممانعت می کند. اتصال clamp با استفاده از اورینگ ها و سایر قطعات نشت بند خود منافذ لوله را کاملاً پوشش می دهد و به این ترتیب از نشتی سیال جلوگیری می کند. به این ترتیب با استفاده از clamp می توان هزینه های ناشی از تعمیر لوله، انسداد خط و مواردی از این دست را رفع کرد.
کلمپ ها اغلب برای نشتی گیری استفاده می شوند، اما این تنها کارکرد این اتصال خط لوله محسوب نمی شود. اگرچه اغلب اوقات کلمپ برای نشتی گیری مورد استفاده قرار می گیرد اما کاربردهای دیگر را نیز شامل می شود. برای مثال کلمپ می تواند همچون اسپلیت تی کارکردی همچون انشعاب گیری از خط لوله را ایفا کند. در واقع در برخی مواقع clamp همچون اسپلیت تی با یک سر سدل دار ساخته می شود و به این ترتیب می تواند در انشعاب گیری از خط لوله و نصب تجهیزات و قطعات بازرسی و کنترل مورد استفاده قرار گیرد. در این شرایط اتصال کلمپ همچون یک اسپلیت تی مکانیکی روی لوله نصب می شود و عملیات انشعاب گیری از طریق آن انجام می شود. اما مورد عمومی استفاده از کلمپ ها به همان نشتی گیری خط لوله مربوط می شود.
کلمپ ها بر حسب سایز و نوع لوله ای که روی آن متصل خواهند شد دارای انواع مختلفی هستند. طبقه بندی clamp ها بر حسب سایز و نیز تعداد فک هایشان انجام می شود. طبیعتاً هر چه سایز لوله بالاتر می رود یا فشار سیال بالاتر باشد، نیاز به استفاده از کلمپ با تعداد فک بالاتر بیشتر می شود. clamp های تک فکی معمولاً زمانی استفاده می شود که سایز لوله پایین باشد و یا فشار خط و سیال پایین باشد. clamp های تک فکی دارای یک رشته اتصالات مکانیکی می باشند. به این معنا که روی لوله نصب می شوند و همچون پوششی کمربندی دور تا دور آن را می گیرند و سپس از یک ناحیه پیچ و مهره می شوند.
نمونه کلمپ تک فکی
کلمپ دو فکی برای سایزها و فشارهای بالاتر استفاده می شود. clamp های دو فکی به لحاظ ساختار مکانیکی مشابهت زیادی با اسپلیت تی مکانیکی دارند و از دو سو روی لوله پیچ و مهره می شوند. همچنین کلمپ سه فکی برای مواقعی استفاده می شود که سایز لوله بالاست و نیز فشار زیادی از ناحیه سیال به کلمپ وارد خواهد شد. برنامه ریزان و مهندسان بسته به نوع نیازی که دارند می توانند هر یک از این clamp ها را برگزیده و برای خطوط لوله خود مورد استفاده قرار می دهند. بدیهی است که برای مثال سیالات روان نظیر گاز و بخار ، استفاده از کلمپ ها با ضریب استحکام بالاتر را اقتضا می دارند و هر چه کلمپ مطمئن تری را برای نشتی گیری از خطوط لوله گاز و بخار استفاده کنیم می توانیم از فرایند نشتی گیری مطمئن تر شویم.
سری مدل هایی از clamp ها وجود دارد که می توان بدون نیاز به آگاهی از سایز دقیق و مشخص لوله نسبت به انتقال و نصب آن ها روی خط لوله اقدام کرد. یا در مواقعی که اطلاع دقیقی از فشار سیال نداریم می توانیم از این نوع clamp استفاده کنیم. جعبه کلمپ اضطراری برای مواقعی است که بدون اطلاع دقیق از متغیرهای ذکر شده، به محل پروژه برده می شود و بر حسب سایز لوله و فشار سیال تعداد فک های لازم برگزیده و روی لوله نصب می شوند.
به طور کلی کلمپ ها اتصالاتی بسیار پرکاربرد در زمینه های ذکر شده می باشند و از همین رو در صنایع مرتبط با خطوط لوله نظیر پالایشگاه های نفتی و گازی، مجتمع های پتروشیمی و نیروگاه ها، و مواردی از این دست بسیار مورد استفاده قرار می گیرند.
